Du lịch văn hóa Việt Nam: Hướng đi mới trong ngành công nghiệp văn hóa
Sapa Review- Trong thời gian gần đây, Việt Nam đã liên tục nhận được những vinh danh từ tổ chức World Travel Awards, khẳng định vị thế của đất nước hình chữ S trên bản đồ du lịch toàn cầu. Các danh hiệu như “Điểm đến di sản hàng đầu thế giới”, “Điểm đến văn hóa hàng đầu châu Á” và “Điểm đến ẩm thực hàng đầu châu Á” không chỉ là sự công nhận về giá trị di sản, mà còn nhấn mạnh tiềm năng to lớn của văn hóa trong việc phát triển du lịch.
Du lịch văn hóa: Bài học từ thế giới
Nhiều quốc gia đã thành công trong việc phát triển du lịch dựa trên văn hóa, mang lại không chỉ giá trị kinh tế mà còn giúp nâng cao hình ảnh quốc gia trên trường quốc tế. Một ví dụ điển hình là Hàn Quốc, nơi làn sóng Hallyu (làn sóng văn hóa Hàn Quốc) với K-pop và phim truyền hình đã giúp nước này xây dựng những tour du lịch khám phá văn hóa độc đáo. Hallyu không chỉ thu hút du khách mà còn tạo ra giá trị kinh tế khổng lồ từ các ngành công nghiệp liên quan như âm nhạc, điện ảnh và thời trang.
Singapore cũng đã nổi bật với việc tổ chức các sự kiện văn hóa-nghệ thuật tầm cỡ, chẳng hạn như việc trở thành địa điểm duy nhất tại Đông Nam Á được chọn cho tour diễn The Eras Tour của Taylor Swift. Chỉ với sáu buổi diễn, quốc đảo sư tử đã thu về hàng trăm triệu USD từ du lịch và dịch vụ, khẳng định sức mạnh của văn hóa trong việc thu hút du khách.
Nhật Bản với ngành công nghiệp truyện tranh Manga, Mỹ với Hollywood cũng là những minh chứng điển hình cho cách các sản phẩm văn hóa có thể thúc đẩy du lịch và đóng góp vào kinh tế quốc gia.
Động lực mới cho du lịch văn hóa Việt Nam
Ở Việt Nam, dù công nghiệp văn hóa mới chỉ được chú trọng trong những năm gần đây, một số sản phẩm du lịch văn hóa đã bước đầu thu hút sự chú ý. Các show diễn thực cảnh như “Tinh hoa Bắc Bộ”, “Ký ức Hội An” hay “Vũ điệu trên mây” được đánh giá cao bởi sự kết hợp giữa yếu tố truyền thống và nghệ thuật hiện đại, mang lại trải nghiệm độc đáo cho du khách.
Ngoài ra, Sở Du lịch Hà Nội đã giới thiệu 15 sản phẩm du lịch đêm, trong đó có các tour tham quan Nhà tù Hỏa Lò, Hoàng thành Thăng Long, và nhiều chương trình khác. Những sản phẩm này đều dựa trên tài nguyên văn hóa và di sản, giúp làm phong phú thêm trải nghiệm của du khách khi đến Việt Nam.
Những thách thức trong phát triển du lịch văn hóa
Mặc dù đã có những bước tiến, du lịch văn hóa Việt Nam vẫn đối mặt với nhiều khó khăn. Theo Tiến sĩ Nguyễn Anh Tuấn, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển du lịch, các sản phẩm du lịch văn hóa tại Việt Nam còn hạn chế về tính sáng tạo và khác biệt. Nhiều địa phương có tài nguyên văn hóa phong phú nhưng chưa được đầu tư và khai thác một cách bài bản, dẫn đến sự trùng lặp trong sản phẩm du lịch.
Một yếu tố khác là sự thiếu liên kết giữa các địa phương và ngành công nghiệp du lịch trong việc khai thác tài nguyên văn hóa. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm mà còn hạn chế khả năng phát triển bền vững của du lịch văn hóa.
Giải pháp phát triển du lịch văn hóa
Để phát triển du lịch văn hóa trở thành ngành công nghiệp văn hóa, điều cốt lõi là cần tạo ra những sản phẩm có sức hút đối với du khách, đặc biệt là yếu tố cảm xúc. Tiến sĩ Nguyễn Thu Hạnh, Chủ tịch Liên hiệp Khoa học phát triển du lịch bền vững (STDe), nhận định rằng du lịch Việt Nam hiện nay chủ yếu tập trung vào việc khai thác giá trị di sản quá khứ mà ít chú trọng đến giá trị hiện tại và tương lai. Để khắc phục, cần đẩy mạnh sự sáng tạo trong sản phẩm du lịch, liên kết với các ngành công nghiệp khác như thể thao, âm nhạc, điện ảnh và mỹ thuật.
Một giải pháp khác là đầu tư vào công nghệ để nâng cao trải nghiệm du khách. Chỉ thị 30/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ vào tháng 8/2024 cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc ứng dụng công nghệ, khai thác sáng tạo và kỹ năng kinh doanh trong việc phát triển các sản phẩm văn hóa mang giá trị kinh tế.
Tương lai của du lịch văn hóa Việt Nam
Để du lịch văn hóa thực sự trở thành ngành công nghiệp văn hóa, Việt Nam cần không ngừng đầu tư vào việc xây dựng sản phẩm mới, đồng thời khai thác tối đa tiềm năng văn hóa sẵn có. Điều quan trọng là phải có sự liên kết chặt chẽ giữa các ngành công nghiệp, chính sách hỗ trợ từ chính phủ và sự sáng tạo trong việc thiết kế sản phẩm.
Trong bối cảnh toàn cầu hóa, du lịch không chỉ là khám phá địa danh mà còn là cơ hội để trải nghiệm văn hóa độc đáo của từng quốc gia. Nếu làm tốt, du lịch văn hóa có thể trở thành động lực chính thúc đẩy phát triển kinh tế và nâng cao vị thế quốc gia trên trường quốc tế.
