SaPa Review – Cơm lam một món ăn dân dã nhưng đậm đà hương vị núi rừng Tây Bắc, từ lâu đã trở thành biểu tượng văn hóa ẩm thực của đồng bào dân tộc vùng cao. Không chỉ đơn thuần là một món ăn, cơm lam còn mang trong mình những giá trị truyền thống, thể hiện sự sáng tạo và tinh tế của người dân miền sơn cước.
Cơm lam xuất phát từ thói quen sinh hoạt của các dân tộc thiểu số như Thái, Mường, Dao, Mông… Khi lên nương rẫy hoặc đi rừng dài ngày, họ nghĩ ra cách dùng ống tre, ống nứa để nấu cơm, giúp bảo quản hương vị và dễ dàng mang theo. Từ đó, cơm lam dần trở thành món ăn truyền thống, gắn bó với đời sống người dân Tây Bắc và phổ biến rộng rãi trên cả nước.

Ngày nay, cơm lam không chỉ xuất hiện trong những bữa cơm gia đình mà còn là đặc sản hấp dẫn, được nhiều du khách săn đón khi đến với vùng cao Tây Bắc.
Món cơm lam tưởng chừng đơn giản nhưng lại yêu cầu sự tỉ mỉ ngay từ khâu chọn nguyên liệu:
Gạo nếp nương: Chỉ có loại gạo dẻo thơm trồng trên nương mới tạo nên được hương vị chuẩn nhất.
Ống tre, ống nứa non: Giúp giữ độ ẩm, tạo mùi thơm đặc trưng cho cơm.
Nước suối tự nhiên: Làm tăng vị ngọt bùi, giúp cơm lam dẻo hơn.
Ngâm gạo: Gạo được vo sạch, ngâm từ 3 – 4 tiếng để nở mềm.Cho gạo vào ống tre: Gạo được đổ vào lòng ống tre non, thêm nước suối tinh khiết rồi bịt kín bằng lá chuối hoặc lá dong.
Nướng trên lửa than: Ống tre được xoay đều trên than hồng, nướng từ 60 – 90 phút cho đến khi có mùi thơm lan tỏa.
Thưởng thức: Khi chín, người ta chẻ lớp vỏ cháy bên ngoài, chỉ giữ lại lớp màng mỏng của tre, giúp cơm có mùi thơm lừng và vị ngọt bùi tự nhiên.
Cắn một miếng cơm lam, thực khách sẽ cảm nhận ngay vị ngọt dẻo của gạo nếp, hòa quyện cùng mùi thơm đặc trưng của tre, nứa. Không giống như cơm nấu bằng nồi, cơm lam có vị thanh nhẹ, không bị khô, đặc biệt khi ăn kèm với các món đặc sản Tây Bắc như thịt trâu gác bếp, thịt lợn nướng, muối vừng… lại càng hấp dẫn hơn.
Ngoài hương vị truyền thống, ngày nay người dân còn biến tấu cơm lam thành nhiều phiên bản khác nhau như cơm lam dừa, cơm lam lá dứa, cơm lam cốt dừa… để phục vụ thực khách.

Cơm lam không chỉ là một món ăn đơn giản mà còn là tinh hoa của ẩm thực Tây Bắc, chứa đựng nét văn hóa đặc sắc của đồng bào dân tộc. Nếu có dịp du lịch vùng cao, đừng quên thưởng thức cơm lam – món ăn dân dã nhưng đầy cuốn hút, mang đậm hương vị núi rừng Việt Nam.
Ngọc Nga