Chợ Đào Phai Sa Pa – Sắc Xuân Ven Quốc Lộ 4D
Sapa Review – Mỗi khi Tết đến xuân về, một trong những hình ảnh đặc trưng không thể thiếu trong không khí mùa xuân của các vùng miền Tây Bắc chính là chợ đào phai Sa Pa. Những cành đào phai khoe sắc thắm giữa sương mù, bồng bềnh trong không khí se lạnh, là món quà đặc biệt mang đậm bản sắc văn hóa của đồng bào dân tộc nơi đây. Chợ đào phai Sa Pa không chỉ là điểm giao thương của các thương lái mà còn là nơi lưu giữ những câu chuyện, những truyền thống quý giá của người dân địa phương.
Mỗi năm vào dịp giáp Tết, những con đường quanh co của thị xã Sa Pa, đặc biệt là quốc lộ 4D, từ sáng sớm đến chiều tối đều chật kín người và xe, mang đến không khí nhộn nhịp, vui tươi. Đây là tuyến đường huyết mạch dẫn từ Sa Pa vào các tỉnh phía Tây Bắc, đồng thời cũng là nơi diễn ra một trong những phiên chợ đặc biệt của Sa Pa: chợ đào phai. Những ngày này, người dân tộc Dao, Mông, Tày thường xuyên mang đào từ các vườn nhà, nương rẫy ra bán dọc đường. Cành đào phai được chặt từ vườn, từ rẫy, được vận chuyển lên quốc lộ với giá bán dao động từ 200.000 đồng đến 1 triệu đồng, tùy theo độ tuổi và độ đẹp của cành.
Tại thị xã Sa Pa, có khoảng 100 ha đất trồng đào phai, chủ yếu tập trung tại các xã Ngũ Chỉ Sơn, Tả Van, Tả Phìn. Đây là giống đào đặc sản của vùng đất này, được trồng bằng hạt và phát triển qua từng năm. Một điểm đặc biệt của đào phai Sa Pa là nó chỉ cho quả và cành từ năm thứ ba trở đi, lúc này, cây bắt đầu phát triển mạnh mẽ và cho ra những cành đẹp, nhiều hoa. Để tạo ra những cành đào vừa đẹp, vừa có thể bán được, người dân phải tỉa cành kỹ lưỡng, chăm sóc cây cẩn thận từ lúc trồng đến lúc thu hoạch.
Vào dịp cuối năm, những người đàn ông dân tộc thiểu số ở Sa Pa, như Dao, Mông, Tày, thường làm công việc đi thu mua đào từ các bản làng, rồi mang ra bán tại chợ. Anh Giàng A Giáo, một người dân bản địa ở đây, là một trong những người chuyên mua cành đào từ các hộ dân, sau đó bán lại cho các tiểu thương. Mỗi cành đào anh thu mua có thể mang lại lãi từ 100.000 đến 150.000 đồng. Tuy nhiên, không phải lúc nào cũng bán được ngay, có khi phải mất 2-3 ngày mới bán xong một cành đào.
Chỉ với những cành đào dài từ 2 đến 4 mét, mỗi người bán chỉ có thể mang theo một hoặc hai cành để bán dọc quốc lộ. Giá bán của mỗi cành đào dao động khá lớn: từ 200.000 đồng đối với cành đào từ 2 đến 3 tuổi, đến 700.000 đồng hoặc cao hơn đối với những cành đào đã trên 5 tuổi, có dáng đẹp và đặc biệt có rêu mốc bao phủ. Mặc dù số tiền kiếm được không phải lúc nào cũng nhiều, nhưng vào dịp Tết, công việc này giúp người dân nơi đây kiếm thêm thu nhập, giúp họ chuẩn bị một cái Tết đầy đủ và ấm áp.
Không chỉ có những người bán đào, những người như Lý Láo Lở và Lý Quẩy Hang, sống tại Tả Phìn, cũng là những người làm công việc bó đào thuê cho các tiểu thương. Công việc này giúp họ kiếm được từ 300.000 đến 400.000 đồng mỗi ngày, tuy nhiên, không phải lúc nào công việc này cũng ổn định. Vào dịp cuối năm, khi mọi người chuẩn bị cho Tết, họ có thể kiếm được vài triệu đồng, đủ để chuẩn bị đồ đạc cho gia đình, giúp vợ con sắm sửa những món đồ cần thiết trong dịp Tết.
Một công đoạn quan trọng trong việc vận chuyển đào từ Sa Pa về các tỉnh miền xuôi là việc giữ cho những cành đào luôn tươi và đẹp. Những cành đào được ngâm dưới suối hoặc trong nước để giữ độ tươi lâu hơn khi được vận chuyển ra khỏi vùng cao. Đối với những cành đào có giá trị cao, người bán phải chăm sóc cẩn thận để không bị gãy, rụng hoa khi chuyển đi xa.
Khi những cành đào này về đến các thành phố lớn như Hà Nội, Hải Phòng, hay Quảng Ninh, giá của chúng có thể tăng lên gấp 4-5 lần so với giá ban đầu ở Sa Pa. Điều này cũng là một phần lý do khiến chợ đào phai Sa Pa trở thành một điểm đến không thể thiếu trong dịp Tết của những người yêu thích hoa đào, đồng thời là nguồn thu nhập quan trọng đối với người dân nơi đây.
Chợ đào phai Sa Pa không chỉ đơn thuần là một phiên chợ buôn bán hoa Tết. Đây còn là nơi mà du khách có thể cảm nhận rõ nét hơn về đời sống, văn hóa và tâm hồn của những người dân tộc thiểu số. Mỗi cành đào không chỉ là sản phẩm nông nghiệp mà còn là biểu tượng của sự khởi đầu mới, của những ước vọng về một năm mới bình an, thịnh vượng.
Dù trong không khí xuân sắp về, những cành đào phai vẫn vươn mình khoe sắc, nhắc nhở chúng ta về những giá trị truyền thống, về tình đoàn kết giữa các cộng đồng dân tộc, và về sự bền bỉ trong công việc của những người dân nơi đây. Từ những cành đào, ta thấy được một phần của Sa Pa – nơi vẻ đẹp tự nhiên hòa quyện với sức sống mạnh mẽ của con người, tạo nên một không gian văn hóa đặc sắc và độc đáo.
