125 tỷ đồng mở lối lên tháp Chăm bí ẩn giữa trời mây Gia Lai

Trên đỉnh núi cao gần 800m, tháp Chăm Hòn Chuông – công trình cổ độc đáo bậc nhất Việt Nam – sắp được “đánh thức” bằng tuyến đường trị giá 125 tỷ đồng, mở ra hành trình khám phá một di sản Champa huyền bí giữa đại ngàn Gia Lai.

Giữa trùng điệp núi non phía đông tỉnh Gia Lai, có một công trình cổ lặng lẽ tồn tại suốt nhiều thế kỷ trên đỉnh núi cao, nơi mây trời và đá núi hòa làm một. Đó là Tháp Chăm Hòn Chuông – ngôi tháp được xem là có vị trí xây dựng cao nhất trong hệ thống tháp Champa tại Việt Nam. Và giờ đây, hành trình chinh phục di sản ấy sắp trở nên dễ dàng hơn khi địa phương quyết định đầu tư tuyến đường tiếp cận quy mô lớn, với tổng kinh phí lên tới 125 tỷ đồng.

Theo quyết định vừa được phê duyệt, tuyến đường kết nối di tích tháp Chăm Hòn Chuông dài khoảng 6,2km, xuất phát từ km8+200 trên tuyến ĐT.636, thuộc thôn Thái Thuận, xã Đề Gi, và kết thúc ngay dưới chân tháp. Con đường có mặt cắt rộng 6,5m, kết cấu bê tông xi măng, được thiết kế để đảm bảo an toàn và ổn định khi vượt qua địa hình đồi núi phức tạp. Dự án dự kiến triển khai trong giai đoạn 2025 – 2027, với mục tiêu không chỉ phục vụ giao thông mà còn mở ra cánh cửa du lịch cho một di sản gần như “ngủ quên” giữa đại ngàn.

Tháp Chăm Hòn Chuông được xây dựng ở độ cao khoảng 800m so với mực nước biển (Ảnh: Bảo tàng tỉnh Gia Lai).

Điều khiến tháp Chăm Hòn Chuông trở nên đặc biệt không chỉ nằm ở độ cao gần 800m so với mực nước biển, mà còn ở vị trí xây dựng đầy thách thức: tháp nằm chót vót trên đỉnh một khối đá cao khoảng 50m, thuộc núi Bà. Từ đây, phóng tầm mắt ra xa là không gian rộng lớn của vùng đất từng là trung tâm phồn thịnh của vương quốc Champa xưa.

Bản thân công trình cũng mang dáng vẻ khác lạ. Tháp cao khoảng 7m, thân vuông, mỗi cạnh dài chừng 8,5m, vươn thẳng và thu dần lên đỉnh. Không hoa văn, không phù điêu trang trí cầu kỳ như nhiều tháp Chăm khác, Hòn Chuông gây ấn tượng bởi sự giản lược gần như tuyệt đối. Chính sự “trần trụi” ấy lại làm dấy lên nhiều câu hỏi trong giới nghiên cứu: tháp được xây dựng để làm gì?

Đường đến tháp Hòn Chuông hiện tại phải đi bộ khoảng 3 tiếng với địa hình núi dốc (Ảnh: Bảo tàng tỉnh Gia Lai).

Từ vị trí tháp, có thể bao quát gần như toàn bộ không gian của Vijaya cổ, tương ứng với khu vực thành Đồ Bàn – Hoàng Đế sau này, chỉ cách khoảng 20km về hướng Đông Bắc. Có giả thuyết cho rằng đây là một đài quan sát quân sự, một trung tâm tín ngưỡng biệt lập, thậm chí là “ngọn hải đăng cổ” dẫn lối tàu thuyền từ cửa biển vào nội địa. Những mảnh ngói sừng bò được tìm thấy quanh khu vực cho thấy tháp có thể được xây dựng vào khoảng thế kỷ XI – XIII, song cho đến nay, công năng thực sự của công trình vẫn là một ẩn số đầy cuốn hút.

Với tuyến đường mới, việc tiếp cận tháp Chăm Hòn Chuông sẽ không còn là hành trình chỉ dành cho các nhà nghiên cứu hay người ưa mạo hiểm. Du khách yêu lịch sử, đam mê khám phá hay đơn giản là muốn tìm một điểm đến khác biệt, hoàn toàn có thể đưa nơi đây vào hành trình trải nghiệm Gia Lai. Khi đứng trên đỉnh núi, giữa gió lộng và mây trôi, cảm giác chạm tay vào những viên gạch cổ nhuốm màu thời gian chắc chắn sẽ mang lại một trải nghiệm rất khác – tĩnh lặng, sâu lắng và đầy suy ngẫm.

Không chỉ là một dự án giao thông, con đường trị giá 125 tỷ đồng được kỳ vọng sẽ tạo cú hích mới cho du lịch văn hóa – lịch sử gắn với khu di tích quốc gia núi Bà, đồng thời góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội cho khu vực phía đông tỉnh Gia Lai. Một di sản Champa độc đáo đang dần bước ra ánh sáng, chờ ngày đón bước chân du khách tìm về giữa đại ngàn.