Chùa Phổ Quang: Bảo Tàng Văn Hóa 800 Tuổi và Bảo Vật Quốc Gia
Sapa Review- Chùa Phổ Quang, một trong những ngôi chùa cổ nhất tại Phú Thọ, không chỉ là một di tích văn hóa tâm linh mà còn lưu giữ bảo vật quốc gia có giá trị lịch sử to lớn – bàn thờ Phật bằng đá. Với tuổi đời khoảng 800 năm, chùa được xây dựng vào thời Trần (1224-1400) và tọa lạc trên gò đất tại xóm Chùa, xã Xuân Lũng, huyện Lâm Thao, chùa Phổ Quang là một địa điểm thu hút nhiều du khách trong và ngoài nước.
Kiến Trúc Đặc Sắc của Chùa Phổ Quang
Chùa Phổ Quang (còn gọi là chùa Xuân Lũng) sở hữu một kiến trúc độc đáo, bao gồm nhiều hạng mục như Tam quan, gác chuông, nhà bia và tòa Tam bảo kiểu chữ Công với các không gian như bái đường, thiêu hương và chính điện. Trong đó, Tam quan – gác chuông là điểm nhấn nổi bật, với kiến trúc cổ được gìn giữ gần như nguyên vẹn. Gác chuông hai tầng tám mái có bờ nóc được đắp hình rồng cuốn thủy, thể hiện sự tinh xảo trong nghệ thuật xây dựng cổ truyền.
Nổi bật hơn cả là bàn thờ Phật bằng đá trong chính điện, được Thủ tướng Chính phủ công nhận là bảo vật quốc gia vào ngày 25/12/2021. Đây là một trong năm bảo vật quốc gia của Phú Thọ, cùng với các hiện vật quý giá khác như trống đồng Đền Hùng và bộ khóa đai lưng bằng đồng.
Bàn Thờ Phật Bằng Đá: Di Sản Văn Hóa
Bàn thờ Phật bằng đá là một hiện vật lịch sử gắn liền với chùa từ thế kỷ XIV. Theo các tài liệu, hiện vật này được cung tiến bởi Sử Đài Điển ngự thư Đô chính thủ Nguyễn Lạp (Đạo Không cư sĩ) cùng Thái học Điển trù Tiểu chi hầu Nguyễn Chiêu và vợ vào năm 1387. Bệ đá hình chữ nhật, cao hơn 1 m, rộng 1,25 m và dài 3,3 m, được tạo nên từ những phiến đá xanh ghép lại, nâng đỡ bộ tượng Tam thế. Các mặt của bệ đá được điêu khắc trang trí với những hoa văn cầu kỳ, trong đó có hình rồng và các hình động vật.
Ngoài bàn thờ Phật, chùa Phổ Quang còn nổi tiếng với hơn 30 pho tượng gỗ và đất, là những tác phẩm nghệ thuật mang giá trị văn hóa sâu sắc. Hai tấm bia đá trong chùa ghi lại lịch sử và những lần trùng tu chùa, trong đó có một bia được khắc vào năm 1626, chứng tỏ ngôi chùa đã trải qua nhiều biến động trong lịch sử.
Lịch Sử và Di Tích Quốc Gia
Chùa Phổ Quang đã được xếp hạng Di tích cấp Quốc gia vào năm 1980. Gần đây, các hạng mục trong chùa đã được tu bổ và tôn tạo, trong đó có Tam bảo và nhà bia vào tháng 4/2021, và gác chuông vào năm 2016 với tổng mức đầu tư hơn 11 tỷ đồng.
Tuy nhiên, vào ngày 23/10 vừa qua, chùa đã bị cháy, gây thiệt hại nghiêm trọng cho phần lớn cấu kiện của tòa chính điện. Mặc dù hàng trăm người dân đã cố gắng dập lửa, song lực lượng cứu hỏa chỉ có thể kiểm soát ngọn lửa sau khi nhiều di sản văn hóa bị hư hại. Thời điểm xảy ra hỏa hoạn, trong chùa không có người.
Chùa Phổ Quang không chỉ là một điểm đến tâm linh mà còn là một bảo tàng sống của văn hóa Việt Nam, đặc biệt là văn hóa Phật giáo. Việc bảo tồn và phát huy giá trị của ngôi chùa này cần được quan tâm hơn nữa để không chỉ gìn giữ di sản văn hóa mà còn phục vụ du lịch, giúp nhiều người hiểu thêm về giá trị văn hóa và lịch sử của đất nước.
