Đắk Lắk: Thúc đẩy cộng đồng tham gia phát triển du lịch bền vững
Sapa Review- Với lợi thế thiên nhiên tươi đẹp và bản sắc văn hóa đa dạng, Đắk Lắk đang dần khẳng định vị thế trong ngành du lịch cộng đồng. Những giá trị văn hóa độc đáo kết hợp cùng sự hỗ trợ của nhà nước đã tạo điều kiện cho các buôn làng phát triển mô hình du lịch này, vừa mang lại lợi ích kinh tế vừa góp phần bảo tồn di sản văn hóa.
Tiềm năng lớn nhưng chưa được khai thác hết
Đắk Lắk, với dân số gồm 49 dân tộc anh em, có bề dày văn hóa và phong tục tập quán phong phú, là một điểm đến hấp dẫn cho du khách. Tuy nhiên, việc phát triển du lịch cộng đồng vẫn chưa thực sự tương xứng với tiềm năng của tỉnh. Hiện tại, tỉnh đã chính thức công nhận ba buôn làng là điểm du lịch cộng đồng: buôn Ako Dhong (phường Tân Lợi, thành phố Buôn Ma Thuột), buôn Kuốp (xã Dray Sáp, huyện Krông Ana) và buôn Trí (xã Krông Na, huyện Buôn Đôn).
Những buôn làng này đã tổ chức nhiều hoạt động văn hóa, trải nghiệm để thu hút du khách, nhưng vẫn còn gặp nhiều hạn chế trong việc phát triển chuyên nghiệp hóa. Chia sẻ từ đại diện Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, các dịch vụ hỗ trợ du lịch như cơ sở vật chất, ăn ở vẫn còn thiếu và yếu. Vấn đề về an toàn xã hội, vệ sinh môi trường, và hạ tầng phục vụ du lịch còn nhiều bất cập. Điều này dẫn đến việc du lịch cộng đồng tại Đắk Lắk chưa đạt được hiệu quả như mong đợi.
Vấn đề phát huy nội lực địa phương
Theo bà Linh Nga Niê Kdăm, nhà nghiên cứu văn hóa, du lịch Đắk Lắk vẫn chưa trở thành mũi nhọn kinh tế do thiếu sự sáng tạo trong việc phát triển các sản phẩm du lịch đặc trưng. Các buôn làng chỉ tập trung vào những địa điểm quen thuộc như Buôn Ma Thuột hay Buôn Đôn, khiến cho sản phẩm du lịch trở nên đồng đều, thiếu tính đặc sắc và chưa khai thác triệt để tiềm năng văn hóa địa phương.
Nhiều địa phương vẫn chờ đợi vào sự hỗ trợ từ cấp tỉnh thay vì tự mình chủ động xây dựng chiến lược phát triển. Điều này không chỉ kìm hãm sự phát triển mà còn làm giảm sức hút đối với du khách, đặc biệt là khi so sánh với các điểm đến du lịch cộng đồng khác trong khu vực.
Sự tham gia của cộng đồng là yếu tố then chốt
Bà Nguyễn Thụy Phương Hiếu, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Đắk Lắk, nhấn mạnh rằng để du lịch cộng đồng phát triển bền vững, cộng đồng cần phải hiểu rõ vai trò của mình trong việc xây dựng du lịch. Điều này không chỉ giúp tạo ra nguồn thu nhập mới mà còn là cách để người dân bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống. Cụ thể, Sở đang kiến nghị tỉnh hỗ trợ thêm về trang thiết bị cho các mô hình homestay theo hướng bảo tồn văn hóa bản địa, nhằm tạo điều kiện tốt hơn cho khách du lịch trải nghiệm cuộc sống tại các buôn làng.
Theo bà Lâm Thị Thanh Diệu, Phó Giám đốc Vietravel chi nhánh Đắk Lắk, du lịch cộng đồng tại tỉnh này cần sự đầu tư mạnh mẽ hơn về cơ sở vật chất và nguồn nhân lực, đặc biệt là những nét đặc trưng văn hóa của các dân tộc thiểu số cần được thể hiện rõ nét hơn để tạo ấn tượng mạnh với du khách.
Kết hợp cộng đồng và chính quyền địa phương
Sự phát triển du lịch không chỉ phụ thuộc vào chính quyền mà còn cần sự tham gia tích cực của cộng đồng địa phương. Bà Nguyễn Thị Ngọc Lan, Trưởng buôn Trí, cho biết việc khuyến khích các tổ chức như Hội Cựu chiến binh, Hội Nông dân và Đoàn Thanh niên tham gia vào các hoạt động du lịch sẽ tạo ra sự kết nối mạnh mẽ giữa du lịch và các hoạt động nông nghiệp, văn hóa. Ví dụ, Hội Cựu chiến binh có thể tham gia trồng cây và tạo cảnh quan, trong khi Hội Liên hiệp Phụ nữ và Đoàn Thanh niên có thể tổ chức các câu lạc bộ văn nghệ và múa xoang phục vụ du khách.
Bên cạnh đó, các buôn làng cũng cần tập trung nâng cao chất lượng nguồn nhân lực phục vụ du lịch. Đào tạo đội ngũ người dân tộc thiểu số để họ có thể đảm nhiệm vai trò hướng dẫn viên, tạo ra những trải nghiệm đậm chất bản địa sẽ giúp nâng cao giá trị du lịch cộng đồng.
Định hướng phát triển dài hạn
Du lịch cộng đồng Đắk Lắk đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển, nhưng cần có những chính sách và giải pháp kịp thời để giải quyết các vấn đề tồn tại. Việc kết hợp giữa chính quyền, doanh nghiệp và cộng đồng sẽ tạo ra mô hình du lịch bền vững, không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn góp phần bảo tồn di sản văn hóa dân tộc.
Đắk Lắk có tiềm năng lớn trong việc phát triển du lịch cộng đồng, nhưng cần sự tham gia tích cực từ mọi phía, từ cộng đồng đến chính quyền, để có thể phát huy hết tiềm năng đó. Nếu làm được điều này, Đắk Lắk sẽ trở thành một điểm đến du lịch hấp dẫn, thu hút không chỉ du khách trong nước mà còn quốc tế.
